Vì sao nên chọn hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh thay cho nhựa?

Từ xa xưa, ông bà ta đã có thói quen chọn hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh để bảo quản các loại thực phẩm cần lưu trữ trong một thời gian dài như các keo thủy tinh, lọ / hủ thủy tinh, bình thủy tinh, ly tách thủy tinh… mà không dùng các loại keo, hủ nhựa để đựng thực phẩm. Vậy thủy tinh có ưu điểm đặc biệt gì so với nhựa mà lại được người xưa ưa dùng đến vậy?

Ở bài này mình sẽ trình bày thủy tinh và nhựa khác nhau như thế nào và những ưu điểm vượt trội của thủy tinh so với nhựa trong việc bảo quản thực phẩm sao cho an toàn và đảm bảo tốt cho sức khỏe của bạn và gia đình mình.

I/. THỦY TINH LÀ GÌ?

Thủy tinh có độ bền nhiệt rất cao, có tính trơ hóa học (không bị phản ứng hóa học dưới tác dụng của nhiệt độ, các chất có tính acid, chất chua, chất lên men…)

Thủy tinh, đôi khi trong dân gian còn được gọi là thủy tinh hay kiếng, là một chất rắn vô định hình đồng nhất, có gốc Silica (Dioxit Silic, SiO₂, hoặc từ thạch anh), thường được pha trộn thêm các tạp chất để có tính chất theo ý muốn.

Dioxit Silic (SiO₂) có trong dạng đa tinh thể như cát và cũng là thành phần hóa học của thạch anh. Hợp chất này có điểm nóng chảy khoảng 2.000 °C, vì vậy thủy tinh thường chịu được nhiệt độ rất cao (cao hơn cả nhiệt độ nóng chảy của sắt 1538^oC).

Trong chế biến thủy tinh, để giảm bớt nhiệt độ nóng chảy người ta thường pha thêm một số hợp chất như: sô-đa (Cacbonat Natri – Na₂CO₃), hoặc bồ tạt (Cacbonat Kali K₂CO₃) để dễ chế biến, tạo hình… Tuy nhiên, sô đa làm cho thủy tinh bị hòa tan trong nước – là điều người ta không mong muốn, vì thế người ta cho thêm vôi sống (Oxít Canxi – CaO) là hợp chất bổ sung để phục hồi tính không hòa tan.

Trong dạng thuần khiết và ở điều kiện bình thường, thủy tinh là một chất có độ bền nhiệt rất cao, trong suốt, tương đối cứng, khó mài mòn, rất trơ hóa học và không hoạt động xét về phương diện sinh học, có thể tạo thành với bề mặt rất nhẵn và trơn.

Tuy nhiên, thủy tinh rất dễ gãy hay vỡ thành các mảnh nhọn và sắc dưới tác dụng của lực hay nhiệt một cách đột ngột. Tính chất này có thể giảm nhẹ hay thay đổi bằng cách thêm một số chất bổ sung vào thành phần khi nấu thủy tinh hay xử lý nhiệt.

Thủy tinh ứng dụng rộng rãi trong rất nhiều lĩnh vực. Một trong số đó là lĩnh vực bảo quản thực phẩm, đồ chứa, dụng cụ nấu nướng như: hộp đựng thủy tinh, chai thủy tinh, lọ thủy tinh, cốc, chén, ly, tách thủy tinh, xoong nồi thủy tinh, ấm trà thủy tinh, bếp mặt thủy tinh… vô cùng phong phú.

II/. VÌ SAO NÊN ƯU TIÊN CHỌN HỘP ĐỰNG THỰC PHẨM BẰNG THỦY TINH VÀ CÁC DỤNG CỤ NẤU ĂN BẰNG THỦY TINH

* Lợi ích chung của việc sử dụng hộp bảo quản thực phẩm

Ưu tiên chọn các loại hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh

Bảo quản thực phẩm đúng cách là một trong những cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và gia đình của bạn khỏi bị ngộ độc thực phẩm. Nếu thực phẩm không được đông lạnh và bảo quản đúng, các vi khuẩn có hại trong nó có thể phát triển nhanh dẫn đến sự hư hỏng thực phẩm và có thể là mầm bệnh cho bạn và gia đình mình.

Hộp bảo quản thực phẩm giúp kéo dài tuổi thọ thực phẩm và giữ cho thực phẩm không bị khô, không bị phát tán và hấp thụ mùi. Ngoài ra hộp đựng thực phẩm còn giúp sắp xếp không gian nhà bếp, không gian tủ lạnh được ngăn nắp và gọn gẽ hơn, giúp không gian sống và không gian ẩm thực của bạn và gia đình được tiện ích hơn, hiện đại hơn.

Việc chứa thực phẩm trong các loại hộp bảo quản thực phẩm có thể tái sử dụng là một trong những cách tốt nhất để làm giảm tác động môi trường của chúng ta liên quan đến việc vất bỏ các loại hộp xốp, bịch xốp, bịch nylon, giấy chứa… chỉ dùng được có một lần.

Ngoài việc bảo quản thực phẩm tươi sống, hộp đựng thực phẩm còn giúp bảo quản tốt các thức ăn thừa, các loại trái cây gọt sẵn… hoặc dùng để bảo quản các loại thực phẩm khác như gia vị, chè, gạo, bột, ngũ cốc…

Các hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh có nhiều lợi ích hơn hộp nhựa, vì đặc tính độ bền nhiệt cao & độ trơ hóa học. Vì vậy hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh được dân gian thường dùng. Đây cũng chính là sự lựa chọn tốt nhất cho nhu cầu bảo quản thực phẩm của bạn và gia đình.

* Lợi ích của việc sử dụng hộp thủy tinh, các dụng cụ nấu nướng bằng thủy tinh trong bảo quản và chế biến thực phẩm

Nồi thủy tinh luôn an toàn cho sức khỏe vì độ bền nhiệt cao (nhiệt độ nóng chảy cao) và có tính trơ hóa học (không bị các phản ứng hóa học khi tiếp xúc với thực phẩm)

1. Thủy tinh an toàn cho sức khỏe hơn nhựa

Thủy tinh là an toàn hơn đối với thực phẩm hơn là nhựa. Hóa chất từ ​​bình nhựa có thể di chuyển từ nhựa vào thực phẩm của bạn. Điều này thường xảy ra khi thức ăn nóng được đưa vào nhựa hoặc trong lò vi sóng.

Chọn hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh giúp không độc hại khi tiếp xúc với nhiều loại thực phẩm. Thủy tinh là vật liệu tự nhiên có tính trơ và không xốp. Các hộp chứa thực phẩm bằng thủy tinh không bao giờ bị rò rỉ và rất an toàn khi bạn sử dụng nhiều lần, gần như không giới hạn.

2. Thủy tinh chịu được nhiệt độ rất cao

Thủy tinh có nhiệt độ nóng chảy khoảng 2000 độ C nên rất an toàn cho sức khỏe

Khi bạn chọn hộp đựng thực phẩm làm bằng thủy tinh, hoặc các dụng cụ nấu nướng thực phẩm bằng thủy tinh thì gần như bạn có thể dùng ở nhiệt độ cao hoặc rất cao mà không sợ độc tố gì, không sợ vỡ khi nấu nướng, sử dụng trong lò vi sóng… Các loại thủy tinh đều được thiết kế để chịu được nhiệt độ rất cao mà không bị vỡ (có thể lên đến 2000^oC).

Ngay cả khi bạn chọn nhựa dẻo không chứa BPA, các chất hoá học độc hại, các chất gây rối loạn nội tiết trong nhựa có thể di chuyển vào thực phẩm trong quá trình thay đổi nhiệt độ. Thủy tinh có bề mặt không xốp không hấp thụ ngược vào thức ăn như nhựa và có thể được rửa an toàn ở nhiệt độ cao hơn trong máy rửa chén mà không bị tan chảy hoặc biến dạng.

Thủy tinh luôn an toàn ở các nhiệt độ khác nhau, vì vậy bạn có thể dự trữ thức ăn và làm nóng nó trong cùng một hộp. Hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh có thể vừa sử dụng ở tủ đông, vừa sử dụng được trong lò nướng hoặc lò vi sóng (*). Bạn có thể bày thức ăn trong cùng một hộp đựng thực phẩm thủy tinh đã được bảo quản và nung nóng.

(*) HIện mình thấy trên thị trường có nhiều loại hộp đựng thủy tinh rất mỏng nhưng được thiết kế có thể chịu được sốc nhiệt khá tốt (chuyển từ lạnh -> nóng đột ngột).

3. Thủy tinh thân thiện với môi trường hơn nhựa

Một khi bạn mua một hộp đựng thực phẩm hoặc dụng cụ bằng thủy tinh, bạn có thể sử dụng nó gần như mãi mãi (trừ khi bạn làm bể nó 😀 ). Ngoài ra thủy tinh có thể được tái chế mà không gây hại đến môi trường, không có những chất thải độc hại trong quá trình tái chế, không làm giảm chất lượng sau tái chế… => điểm cộng khi chọn hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh.

Nhựa thì khác, rất nhiều loại nhựa mãi mãi không bao giờ bị phân hủy trong lòng đất. Hàng năm mình thấy có hàng tấn chất thải nhựa, từ các bịch nylon cho đến các chai nhựa, lọ nhựa, can nhựa, hủ nhựa… được thải vào môi trường gây ô nhiễm môi trường sống, ô nhiễm các dòng sông, kênh rạch… Các công đoạn tái chế nhựa cũng sinh ra các chất thải rất có hại cho môi trường sống của chúng ta.

4. Thủy tinh giữ nhiệt tốt hơn nhựa

Đồ đựng bằng nhựa có thể bị cong khi tiếp xúc với thực phẩm nóng. Nấu nóng thực phẩm hoặc chứa thực phẩm nóng trong hộp nhựa có thể khiến lớp nhựa bên ngoài tan chảy, biến dạng, hòa tan, làm tăng khả năng rửa trôi hóa học, điều này cực độc cho chức khỏe và rất nhiều khả năng dẫn đến ung thư.

Ngoài ra khi đựng thức ăn nóng vào các hộp thủy tinh, bạn không phải đợi thức ăn nguội đi trước khi để vào các hộp/hủ/chai thủy tinh. Bạn cũng không cần phải lo lắng các chất độc hại được sinh ra khi thực phẩm được làm nóng vào bỏ vào các hộp đựng thức ăn bằng nhựa.

Vì vậy các bạn nên ưu tiên chọn hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh để bảo quản và chế biến thức ăn, đây là sự lựa chọn tuyệt vời nhất nếu bạn chịu đầu tư một chút nhưng lại sử dụng rất lâu bền và an toàn cho sức khỏe.

5. Thủy tinh trông đẹp và sang trọng hơn nhựa

Đồ đựng bằng nhựa trông khô ráo và có cảm giác giòn sau khi sử dụng lặp lại và rửa chén.

Các hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh hấp dẫn và đẹp hơn cả khi bạn trưng bày trong tủ lạnh của bạn hoặc trên bàn ăn của mình. Thực phẩm cũng có vẻ hấp dẫn hơn khi đặt trong một cái hộp đựng thủy tinh trên một tấm nhựa. thủy tinh không xốp, chống trầy xước và sau hàng chục năm bạn sử dụng thì nó vẫn còn mới.

6. Độ trong suốt của thủy tinh

Lưu trữ thức ăn bằng thủy tinh trong suốt giúp bạn dễ dàng nhìn thấy nội dung bên trong mà không cần tháo nắp. Điều này giúp bạn dễ dàng quản lý thực phẩm trong tủ lạnh. Điều này cũng giúp làm giảm chất thải thực phẩm, bởi vì bạn có thể kiểm tra và sử dụng còn lại trước khi thức ăn bị ôi thiu.

7. Thủy tinh là chất làm sạch Than

Đặt các hộp nhựa trong máy rửa chén không được khuyến cáo, bởi vì nước nóng và hơi nước có thể làm cho chất dẻo giải phóng các hóa chất độc hại.

Các hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh rất dễ vệ sinh vì bề mặt không xốp không hấp thụ vết bẩn, thực phẩm và vi trùng. Chúng có thể được rửa sạch an toàn trong máy rửa chén mà không phải lo lắng về việc xước hoặc làm cong bề mặt. Rửa trong máy rửa chén, ở nhiệt độ cao làm cho khử trùng dễ dàng.

8. Thủy tinh không hấp thụ mùi

Bao bì bằng nhựa thường bị nhuộm bởi các thực phẩm được lưu giữ trong đó. Nhựa cũng hấp thụ hương vị và mùi của thực phẩm có thể bám lại sau khi thực phẩm đã biến mất.

Các hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh không xốp và sẽ không hấp thụ các vết bẩn và mùi của thực phẩm bạn giữ trong đó. Tính năng này làm cho hộp bảo quản thực phẩm bằng thủy tinh hoàn hảo để lưu trữ tất cả các loại thực phẩm, bao gồm thực phẩm có tính axit (chanh, giấm, các chất chua, cay…). Hộp đựng thức ăn thủy tinh có bề mặt bóng giúp giữ thức ăn sạch, tươi và ngon trong thời gian lâu hơn.

9. Thủy tinh có độ cứng và độ bền rất cao

Thủy tinh là loại vật liệu có độ bền dài theo năm tháng. Thời gian sẽ không làm thủy tinh bị vỡ hoặc biến dạng, trầy xước… giống như nhựa.

Thủy tinh có thể được tái sử dụng nhiều lần, có thể rửa trong máy rửa chén mà không làm thay đổi hình dạng và độ bền của chúng.

Trừ khi bạn làm mất, các vật dụng thủy tinh sẽ dùng kéo dài suốt đời và vẫn dùng tốt.

10. Thích hợp khi sử dụng lò vi sóng

Các hộp đựng thức ăn bằng nhựa thường không an toàn để đặt vào lò vi sóng vì hóa chất độc hại trong nhựa có khả năng nóng chảy và thẩm thấu vào thực phẩm trong quá trình gia nhiệt bằng lò vi sóng. Mình thấy trên thị trường có một số loại hộp nhựa chất lượng cao cho phép dùng trong lò vi sóng, tuy nhiên thời gian tối đa cho phép cũng chỉ từ 2-3 phút để hạn chế rủi ro về an toàn sức khỏe.

Các hộp đựng thức ăn bằng thủy tinh có tính an toàn tuyệt đối trong lò vi sóng. Thực phẩm được bảo quản trong tủ lạnh vẫn có thể đưa vào lò vi sóng để rã đông, hâm nóng một cách nhanh chóng và an toàn.

=> Tính năng này rất hữu ích. Vì vậy mà mình thường chọn hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh để bảo quản nhiều loại thực phẩm, rau củ, trái cây và cả các loại gia vị khác nhau.

* Một số nhược điểm của thủy tinh (khi sử dụng bảo quản thực phẩm)

Bên cạnh những ưu điểm tuyệt vời, thủy tinh cũng không hẳn là hoàn hảo. Dưới đây là một số “bất tiện” nhất định mà bạn nên cân nhắc.

• Thủy tinh nặng hơn nhựa. Đồ chứa bằng nhựa có trọng lượng nhẹ và có thể lý tưởng để vận chuyển thực phẩm. Nhựa chiếm ít không gian hơn và dễ mang theo trong ba lô, túi xách. Nhựa là vật liệu được lựa chọn nếu bạn muốn có một cái gì đó nhẹ hơn để mang theo.
• Dễ vỡ và không phù hợp với trẻ nhỏ. Các hộp chứa bằng thủy tinh đòi hỏi sử dụng cẩn thận hơn so với các loại đồ nhựa. Thủy tinh cơ bản là cát nóng chảy và thường dễ nứt, dễ vỡ  khi bị va đập hoặc bạn làm rơi xuống sàn nhà. Thường thì đồ thủy tinh sẽ không hợp với các gia đình có con nhỏ (các mảnh vỡ thủy tinh có thể gây thương tích cho trẻ). Ngoài ra khi bạn thay đổi nhiệt độ đột ngột cũng làm thủy tinh dễ nứt, vỡ do bị sốc nhiệt.
• Thủy tinh thường đắt hơn nhựa. Tuy nhiên hộp thủy tinh có tuổi thọ gần như vĩnh viễn và không cần phải thay thế thường xuyên như hộp nhựa. Chọn hộp đựng thức ăn bằng thủy tinhthực sự tiết kiệm tiền trong thời gian dài.

III/. TÌM HIỂU VỀ NHỰA VÀ CÁCH PHÂN BIỆT CÁC LOẠI NHỰA THÔNG DỤNG

1. Nhựa là gì?

Nhựa (chất dẻo) là loại hợp chất hữu cơ, thường là các polyme hữu cơ có khối lượng phân tử cao và thường chứa nhiều chất khác. Nhựa không có sẵn trong tự nhiên mà phải được tổng hợp, nhựa phổ biến nhất có nguồn gốc từ hóa dầu (độc hại). Một loạt các biến thể nhựa được làm từ vật liệu tái tạo như axit polylactic từ ngô hoặc xenlulo từ xơ bông.

Một số sản phẩm làm từ nhựa

Do chi phí thấp, dễ sản xuất, linh hoạt và không thấm nước, nhựa được sử dụng trong vô số sản phẩm trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ những sản phẩm trong các ngành công nghiệp cho đến những sản phẩm gần gũi trong đời sống hằng ngày như là: ca múc nước, màng bọc thực phẩm, các loại hũ nhựa, chai nhựa và lọ nhựa…

Vì chúng bền, nhẹ, khó vỡ, nhiều màu sắc đẹp nên tính ứng dụng của nhựa, đặc  biệt trong lĩnh vực bảo quản thực phẩm là khá cao. Từ bình sữa, các vật dụng cho bé đến các chai nước suối, các loại hộp đựng cơm, hộp bảo quản thực phẩm rất đa dạng, phong phú…

2. Phân biệt các loại nhựa đựng thực phẩm thông qua ký hiệu

Thông thường, các loại vật dụng đựng thực phẩm bằng nhựa đều có ký hiệu bên dưới đáy của chúng. Các ký hiệu này là các con số dưới đáy chai mà bạn cần biết để phân biệt và tránh bị nhiễm độc khi chọn loại nhựa để sử dụng.

Các loại nhựa thông dụng trên thị trường

Các ký hiệu này ẩn chứa thông tin quan trọng vì mỗi loại nhựa lại chứa những chất hóa học có thể gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe theo các cấp độ khác nhau. Dưới đây là tổng hợp 7 loại nhựa thường được sử dụng và ý nghĩa kí hiệu của chúng.

# Nhựa Số 1 (nhựa PET hay còn gọi là PETE): Tương đối an toàn cho sức khỏe

Nhựa PET (viết tắt của polyethylene terephthalate) là một trong số những loại nhựa được sử dụng phổ biến cho các sản phẩm gia dụng, ví dụ như chai nước khoáng, nước ngọt, bia và bao bì đóng gói.

Đây là kí hiệu chỉ loại nhựa chỉ sử dụng duy nhất một lần, nếu dùng đi dùng lại có thể gia tăng nguy cơ làm hòa tan các kim loại nặng và hóa chất cấu tạo nên chúng. Các chất này làm ảnh hưởng đến sự cân bằng hóc-môn trong cơ thể.

# Nhựa Số 2 (nhựa HDP hay HDPE): An toàn cho sức khỏe

HDP tức là nhựa nhiệt dẻo mật độ cao, là loại nhựa dùng để chế tạo các bình nhựa cứng như bình đựng sữa, bình đựng chất tẩy rửa, dầu ăn, đồ chơi và một số túi nhựa.

Loại nhựa này không thải ra chất độc hại nào, vì thế, các chuyên gia thường khuyên lựa chọn các loại chai HDP khi mua hàng bởi chúng được coi là an toàn nhất trong tất cả.

# Nhựa Số 3 (nhựa PVC)

PVC là loại nhựa mềm và dẻo được sử dụng để sản xuất bao bì thực phẩm trong suốt, chai đựng dầu ăn, đồ chơi và rất nhiều sản phẩm khác. PVC khá phổ biến nhưng chúng có chứa 2 loại hóa chất độc hại làm ảnh hưởng đến hoóc-môn cơ thể. Chất này có thể giải phóng chất độc khi ở nhiệt độ cao, nên chỉ được phép đựng thực phẩm hoặc đồ uống dưới 81 độ C.

# Nhựa Số 4 (nhựa LDPE): An toàn cho sức khỏe

LDPE là chất nhựa nhiệt dẻo mật độ thấp khá phổ biến trong các hộp mì, hộp đồ đông lạnh, túi đựng hàng và vỏ bánh. Sản phẩm chứa chất này sẽ không thể làm nóng trong lò vi sóng, tránh nhiệt độ cao vì sẽ giải phóng hóa chất.

# Nhựa Số 5 (nhựa PP): Tương đối an toàn cho sức khỏe

PP là loại nhựa màu trắng hoặc gần như trong suốt, dùng để làm cốc đựng sữa chua, si-rô, hoặc cốc cà phê. Chất này bền và nhẹ, chịu được ở nhiệt độ 160 độ C. PP cũng chống được ẩm và chất nhờn rất tốt.

# Nhựa Số 6 (nhựa PS)

PS là loại nhựa nhẹ có thể tìm thấy trên vỏ một số hộp đựng đồ ăn nhanh, cốc uống nước, hộp đựng trứng và dao đĩa thìa picnic. Dù chúng có khả năng chịu nhiệt và lạnh đáng kể, nhưng ở nhiệt độ cao như lò vi sóng chúng có thể giải phóng chất độc hại. Ngoài ra, cũng không được dùng đựng đồ có chất acid mạnh, chất kiềm mạnh. Chính vì thế, loại nhựa này không được phép dùng để đựng đồ ăn thức uống lâu dài.

# Nhựa Số 7 – PC hoặc không có kí hiệu

PC được sử dụng rất phổ biến, nhất là làm chai sữa, cốc dùng một lần. Sản phẩm chứa loại nhựa này có chứa BPA rất nguy hiểm, có thể phân giải ra chất gây ung thư.

Đây là loại nhựa có chứa bisphenol-A (BPA). Chất này có khả năng bị thôi nhiễm vào thực phẩm và có các tác động không tốt với sức khỏe như thay đổi chức năng của hệ miễn dịch, rối loạn tim mạch, ung thư, vô sinh… Vì vậy tuyệt đối không nên sử dụng hay tái sử dụng chúng với bất kỳ hình thức gì.

Tóm lại: Trong các loại nhựa, ưu tiên chọn nhựa an toàn cho đựng thực phẩm theo thứ tự là: HDPE (#2), PP (#4), LDPE (#5), PET (#1).

IV/. LỢI ÍCH VÀ TÁC HẠI CỦA VIỆC SỬ DỤNG ĐỒ NHỰA TRONG BẢO QUẢN THỰC PHẨM

>> Lợi ích của nhựa

.

• Giá thành rẻ. Đồ đựng thức ăn bằng nhựa thường rẻ hơn so với các vật liệu khác bao gồm thủy tinh, kim loại và gỗ vì nhiều lý do. Thứ nhất, chi phí sản xuất thường thấp hơn so với thủy tinh và kim loại, dẫn đến giá bán thấp hơn. Thứ hai, các sản phẩm này có thể được sản xuất với số lượng lớn hơn, do đó, tính kinh tế của quy mô làm việc vì lợi ích của nó. Thứ ba, chi phí thay thế thấp hơn đối với hộp đựng thức ăn bằng nhựa.
• Độ bền chịu va đập cao. Nhựa có thể chịu được một số lượng nhỏ các va đập nhẹ hoặc rơi ở độ cao tương đối thấp. Ngoài ra, các loại hộp nhựa còn có thể thiết kế xếp chồng lên nhau rất gọn và tiết kiệm diện tích.
• Mẫu mã và màu sắc đa dạng. Vì đặc tính của nhựa là giá thành rẻ, dễ chế biến nên các sản phẩm bảo quản thực phẩm từ nhựa khá phong phú, đa dạng từ màu sắc đến thiết kế. Đặc biệt là rất “hợp nhãn” với phần lớn các chị em nội trợ.
• Nhẹ và tiện lợi. Nếu xem xét để bảo quản thực phẩm nhỏ gọn khi di chuyển như cắm trại, đi du lịch… thì nhựa có một ưu thế khá lớn.

>> Những tác hại có thể xảy ra khi bảo quản thực phẩm bằng đồ nhựa

Tuy nhiên trong bảo quản thực phẩm, nhựa có một nhược điểm vô cùng lớn. Nhựa là vật liệu có khả năng bị biến dạng khi chịu tác dụng của nhiệt, áp suất và vẫn giữ được sự biến dạng đó khi thôi tác dụng, và nhựa có khả năng thấm ngược vào thực phẩm dưới tác dụng của nhiệt độ – một điều vô cùng nguy hiểm.

Đặc biệt một số loại nhựa còn chứa độc chất BPA (Bisphenol A). Đây là một chất gây phá hoạt nội tiết (Endocrine disruptor), gây ra khối u ung thư, các dị tật bẩm sinh và các rối loạn phát triển khác  – một hiểm họa mà ít ai để ý đến.

Dưới đây là tóm tắt một số tác hại cho sức khỏe khi bảo quản thực phẩm bằng đồ nhựa.

• Một số loại nhựa có chứa độc tố BPA (Bisphenol A) – chất phá vỡ nội tiết giống như estrogen có thể “thẩm thấu” vào thực phẩm, có khả năng dẫn đến nguy cơ ung thư, rối loạn chuyển hóa, suy tuyến giáp, rối loạn hệ thần kinh và ảnh hưởng rất nhiều chức năng khác của cơ thể. BPA thường có trong các loại màng bọc thực phẩm, các loại ly nhựa, chén nhựa và hầu hết trong các loại nhựa đục khác.
• Một số loại nhựa khác có chứa Melamine – một hợp chất hữu cơ với gốc bazơ (OH). Nhiễm melamine có thể dẫn đến tác hại về sinh sản, sỏi bàng quang hoặc suy thận và sỏi thận, hoặc có thể gây ung thư bàng quang.
• Khả năng chịu nhiệt thấp. Dễ biến dạng dưới sự thay đổi của nhiệt độ.
• Khả năng nhựa bị “thẩm thấu ngược” vào thức ăn, đặc biệt dưới tác dụng của nhiệt độ. Ngoài ra có một số loại nhựa xốp (như hộp xốp đựng cơm) có khả năng “hòa tan” 1 phần vào thức ăn. Điều này là vô cùng nguy hiểm cho sức khỏe.

>> TÁC HẠI KHI SỬ DỤNG NHỰA KHÔNG ĐÚNG CÁCH:

.

1. Nguy cơ mắc bệnh ung thư khi sử dụng đồ nhựa không đúng cách

Đã có rất nhiều thông tin về đồ gia đụng bằng nhựa có chứa chất độc hại, dường như người tiêu dùng vẫn thờ ơ với sức khỏe của chính mình, điều này thể hiện rõ ở việc các vật dùng bằng nhựa bày bán tràn lan trong chợ, nhất là các chợ phiên ở nông thôn, miền núi, ngoài hè đường vẫn rất được ưa chuộng.

Bạn đã biết về BPA? Chất phá hoại nội tiếtvà có thể dẫn đến nguy cơ ung thư

Bisphenol A (BPA) là một trong những nguyên nhân gây ung thư hàng đầu có trong nhựa dẻo. BPA đặc biệt có tác động mạnh đến nhiều loại ung thư.

Với ung thư vú, nguy cơ cao hơn đối với ung thư vú đã được tìm thấy trong nhiều nghiên cứu về động vật gặm nhấm và động vật linh trưởng bị phơi nhiễm với BPA.

Với ung thư thần kinh, BPA thúc đẩy sự tăng trưởng, xâm lấn và di căn của các tế bào từ một phòng thí nghiệm nguyên bào thần kinh dòng tế bào ung thư, SK-N-SH.

Ghi chú: BPA được sử dụng rất nhiều trong loại nhựa số 7 (Nhựa PC, nhựa không có ký hiệu)

2. Nguy cơ nhiễm Melamin

Melamin là một loại hóa chất hữu cơ được dùng rộng rãi trong sản xuất đồ nhựa như bát, đĩa hay cốc, hộp đựng thức ăn bằng nhựa… Các nhà nghiên cứu tại Trung Quốc vừa cảnh báo, những người chuyên ăn sáng bằng bát đĩa làm từ nhựa có nồng độ nhiễm melamine cao gấp 8 lần so với nhóm người dùng đồ sứ.

Bản thân Melamin có độc tính thấp, nhưng khi chúng kết hợp với axit cyanuric sẽ gây nên sỏi thận do tạo thành hợp chất không tan melamin cyanurat. Nhiễm melamine có thể dẫn đến tác hại về sinh sản, sỏi bàng quang hoặc suy thận và sỏi thận hoặc có thể gây ung thư bàng quang. (Nguồn: Wikipedia.org)

Đặc biệt, nguy cơ nhiễm Melamin và các độc chất trong nhựa cao gấp nhiều lần khi bạn đựng các thức ăn nóng bằng các vật dụng bằng nhựa.

3. Ảnh hưởng lớn lên hệ thần kinh

Nghiên cứu của Viện Y Tế Quốc Gia Hoa Kỳ cho thấy độc tố BPA trong nhựa có ảnh hưởng lên hệ thần kinh, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Một cuộc duyệt xét tài liệu năm 2007 kết luận rằng BPA giống như các hóa chất bắt chước estrogen (xenoestrogens), BPA có thể làm thay đổi chức năng hệ thần kinh thông qua nhiều cách. Một nghiên cứu trên động vật năm 2008 đã cho thấy phơi nhiễm mẹ BPA liều thấp có thể gây ra những hậu quả lâu dài cho sự phát triển thần kinh não ở chuột. (Nguồn: Wikipedia.org)

4. Rối loạn chuyển hóa

Nhiều nghiên cứu trên động vật đã chứng minh được mối liên hệ giữa các hóa chất gây rối loạn nội tiết (bao gồm BPA) và béo phì. Ngoài ra, các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra BPA gây rối loạn chuyển hóa, gây ức chế quá trình trao đổi  và tổng hợp một số chất như: glucose, lipid, insulin…

5. Ảnh hưởng đến chức năng của tuyến giáp

Một cuộc tổng kết năm 2007 kết luận rằng Bisphenol-A (BPA) đã được chứng minh là liên kết với thụ thể hoóc môn tuyến giáp và có thể có những ảnh hưởng chọn lọc đối với chức năng của nó. Đặc biệt BPA trong nhựa khi sử dụng rất độc hại với phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

6. Hen suyễn

Các nghiên cứu phát hiện rằng cứ mỗi 10 lần gia tăng BPA đều có liên quan đến sự gia tăng 55% số lần bị khò khè.

Năm 2013, nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Trung tâm Sức khoẻ Môi trường Trẻ em Columbia cũng cho thấy mối liên hệ giữa hợp chất và tăng nguy cơ hen. Nhóm nghiên cứu báo cáo rằng trẻ em có mức BPA cao hơn ở tuổi 3, 5 và 7 có xu hướng phát triển bệnh suyễn khi trẻ từ 5 đến 12 tuổi.

Ngoài ra còn rất nhiều vấn đề an toàn cho sức khỏe khác như ảnh hưởng đến chức năng tình dục và một số chức năng khác của cơ thể.

* Lưu ý: may mắn thay, vẫn có một số loại nhựa hoàn toàn an toàn cho sức khỏe. Tuy nhiên bạn cần có kiến thức đúng để chọn đúng loại nhựa an toàn cho mình và gia đình bạn nhé! Xem thêm ở bên dưới.

V/. LỜI KHUYÊN KHI BẢO QUẢN THỰC PHẨM BẰNG ĐỒ NHỰA

1. Những điều cần tránh khi sử dụng đồ nhựa

• Không sử dụng đồ nhựa múc hoặc đựng thức ăn nóng, chất mặn, chua, chứa nhiều acid (ngâm chua, đựng/ngâm thực phẩm trong thời gian dài). Không sử dụng các ca nhựa, thìa nhựa và các dụng cụ bằng nhựa để múc trực tiếp vào nước sôi.
• Không sử dụng túi nilon để đựng thức ăn nóng.
• Không sử dụng các màng bọc thực phẩm trong lò vi sóng, không dùng màng bọc thực phẩm khi thức ăn còn nóng.
• Không dùng các loại keo nhựa, hủ nhựa, can nhựa để làm kim chi, củ kiệu, dưa chua, muối dưa, cà muối và các thực phẩm lên men, hoặc có chứa acid, chất chua…
• Tránh sử dụng các loại nhựa nhiều màu sắc sặc sỡ, các loại nhựa đục.
• Đựng dầu ăn, nước mắm, muối, gạo… bằng đồ nhựa. Việc tái sử dụng đồ nhựa nhiều lần cũng gây hại cho sức khỏe.

2. Lời khuyên khi chọn đồ nhựa để bảo quản thực phẩm

2.1 Nên chọn loại nhựa số 2, 4, 5, 1 (theo ký hiệu ghi ở đáy hộp)

Điều quan trọng nhất là bạn nên ưu tiên chọn nhựa an toàn cho đựng thực phẩm, xếp theo thứ tự ưu tiên từ trên xuống dưới:

• Nhựa số 2 (HDPE)
• Nhựa số 4 (nhựa PP)
• Nhựa số 5 (nhựa LDPE)
• Nhựa số 1 (chai nhựa PET)

Các loại nhựa an toàn cho sức khỏe

2.2 Nên chọn hộp nhựa vô cơ, cứng, màu trắng

Chúng ta nên sử dụng đồ đựng thực phẩm bằng nhựa vô cơ vì loại nhựa này thường ít gây độc hại hơn so với nhựa hữu cơ. Để phân biệt 2 loại nhựa này, có thể soi dưới ánh nắng mặt trời, nhựa hữu cơ sẽ vẫn nhìn thấy ánh nắng, còn nhựa vô cơ không cho ánh nắng đi qua.

Cần chú ý tới độ cứng và màu sắc của các loại đồ nhựa đựng thực phẩm. Hộp nhựa cứng, màu trắng thường có độ an toàn cao hơn. Nguyên nhân là do nhựa dẻo, nhựa có màu sặc sỡ dễ bị biến dạng hoặc thôi nhiễm hóa chất, chất tạo màu ở nhiệt độ cao ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, đồng thời gây nên các căn bệnh nguy hiểm.

2.3 Không tái sử dụng chai và hộp nhựa mỏng

Theo nghiên cứu của các chuyên gia, các loại chai đựng nước ngọt hay hộp nhựa mỏng thường được làm từ loại nhựa dùng một lần. Theo thời gian, khi sử dụng lại và để chai tiếp xúc nhiều với ánh nắng, nhiệt độ cao…, các hóa chất, chất phụ gia, chất tạo màu được sử dụng trong quá trình chế tạo loại nhựa này có thể ngấm vào nước và gây độc hại cho sức khỏe.

Các loại chai lọ hay hộp làm từ loại nhựa này khó để cọ rửa sạch vì chúng là nhựa xốp, rất dễ bị ngấm hương liệu và vi khuẩn trong quá trình sử dụng.

2.4 Tránh dùng đồ nhựa đựng thức ăn nóng, bất kể loại nhựa nào

Khi dùng hộp nhựa để đựng thực phẩm nóng, nhất là ở nhiệt độ 100 độ C, hàm lượng monostyren (một chất độc) trong nhựa sẽ giải phóng ra và ngấm vào thức ăn. Điều này gây tổn hại nghiêm trọng đến gan và gây nên rất nhiều căn bệnh nguy hiểm tới sức khỏe.

Ở nhiệt độ cao, nhựa có khả năng “hòa tan” hoặc thẩm thấu vào bên trong thức ăn, khả năng gây nguy hại cho sức khỏe là rất cao.

2.5. Tuyệt đối không sử dụng đồ nhựa cho vào lò vi sóng

Nhiệt độ cao trong lò có thể khiến các chất độc hại từ nhựa bị thôi ra và ngấm vào thực phẩm, gây hại nghiêm trọng. Không những thế, sự kết hợp giữa chất béo trong thực phẩm với nhựa tổng hợp sẽ tạo nên chất dioxin, rất nguy hiểm cho sức khỏe.

CPCHE (Tổ chức Sức khỏe và Môi trường Trẻ em Canada) khuyến cáo người tiêu dùng không nên quá tin tưởng vào mác “an toàn khi sử dụng trong lò vi sóng” đối với các sản phẩm về nhựa. Tốt hơn hết là không nên sử dụng hộp nhựa hoặc bọc thức ăn bằng nhựa trong lò vi sóng vì các hóa chất độc hại có thể ngấm từ nhựa vào thực phẩm và đồ uống.

Thực phẩm nên được bảo quản trong các hộp thủy tinh hoặc gốm thay vì hộp nhựa. Và người tiêu dùng nên tránh nguy cơ tiếp xúc với Bispheol – A (BPA), một hóa chất trong suốt dùng để tráng bên trong các hộp đựng bằng nhựa và kim loại để chống thấm và ăn mòn. Nó nguy hiểm khi bao bì được đun nóng, hay làm sạch bằng các chất tẩy rửa mạnh, hoặc tiếp xúc với thức ăn, đồ uống có tính a xít là có thể thôi nhiễm…

3. Lời khuyên khi chọn mua đồ nhựa để bảo quản thực phẩm

• Chọn mua các loại hộp nhựa từ những thương hiệu uy tín, chất lượng. Các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
• Chỉ nên mua những loại hộp nhựa có ghi rõ là không chứa BPA hoặc BPA free (hay free BPA).
• Không nên mua những loại hộp đựng thực phẩm bằng nhựa mà trên đó không có bất kỳ thông tin ký hiệu nào vì sẽ không thể biết được nó có an toàn cho sức khỏe hay không.
• Nên sử dụng nhựa nguyên chất có màu trắng trong bảo quản thực phẩm vì chúng an toàn hơn nhựa màu.
• Các loại hộp, vật dụng bằng nhựa có ghi chú For Microwave use, Microwave safe, Microwaveable, Aussi pour Four à Micro Onde.. thì sử dụng để bảo quản và hâm nóng thực phẩm trong lò vi sóng vì chúng không bị chảy nứt, tách rời khi hâm nóng.
• Tuy nhiên chưa có bằng chứng nào đảm bảo rằng các loại hộp nhựa này không làm cho thực phẩm bị nhiễm hóa chất tiết ra trong quá trình xử lý nhiệt.
• An toàn hơn hết là bạn nên sử dụng những hộp bằng thủy tinh, sành sứ để hâm nóng thức ăn trong lò vi sóng, vừa an toàn lại vừa rất tiện dụng, đa năng.

Lời kết

Tóm lại hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh có nhiều ưu điểm vượt trội so với hộp nhựa vì tính bền, sạch và đặc biệt an toàn cho sức khỏe hơn đồ nhựa.

• Đặc biệt nếu bạn sử dụng trong các điều kiện nhiệt độ cao, thường xuyên tiếp xúc các thức ăn nóng, dùng hộp để hâm nóng, hoặc trữ thực phẩm trong thời gian dài (ngâm đồ chua, làm kim chi, củ kiệu, dưa muối, cải chua, ngâm nước tắc, chanh đào…) thì thủy tinh là sự lựa chọn lý tưởng nhất.
• Tuy nhiên nếu nhu cầu bạn là dùng trữ thực phẩm trong thời gian ngắn, không tiếp xúc nhiệt độ cao… thì bạn vẫn có thể chọn những loại hộp nhựa chất lượng cao, của các thương hiệu uy tín để đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Bạn nhớ chỉ chọn các loại nhựa số 2, số 4, số 5 và số 1, đặc biệt nhà sản xuất có ghi rõ không chứa BPA (BPA Free) nhé.

Hy vọng qua bài viết Vì sao nên chọn hộp đựng thực phẩm bằng thủy tinh thay nhựa các bạn có thể hiểu rõ hơn những đặc tính ưu việt của thủy tinh và những hạn chế của nhựa để các bạn có những kiến thức hay khi chọn loại vật liệu nào dùng để bảo quản thực phẩm. Chúc các bạn thành công!